Naniniwala si Pasig City Representative Roman Romulo, co-chairperson ng Second Congressional Commission on Education (EDCOM II), na dapat aksyunan ng Department of Education (DepEd) ang pag-aappoint ng mga principal sa higit 25,000 na mga paaralan sa Pilipinas.
Mahigit kalahati kasi ng mga pampublikong paaralan sa Pilipinas ang walang mga principal, na nagpapakita ng malubhang problema sa pamumuno ng mga paaralan sa bansa, ayon ‘yan sa EDCOM II.
Mula kasi sa 45,199 pampublikong paaralan sa Pilipinas, 24,916 o 55% dito ang ‘walang mga prinsipal na humahalili. Kahit na sa 20,381 paaralang may mga principal, marami parin sa mga ito ang hindi sumusunod sa mga alituntunin ng Department of Education (DepEd), na may malalaking inconsistency sa pagtalaga ng mga principal.
Ang kakulangan sa mga prinsipal ay sanhi ng limitadong bilang ng mga kandidato, dahil sa mababang passing rate sa National Qualifying Examination for School Heads (NQESH).
Halimbawa nito noong 2021, kung saan 36.93% lang ang mga pumasa at noong 2018 naman, 0.64% lang ang nakapasa. Bukod pa rito, walang pang pormal na plano ang DepEd para sa iaapoint na mga principal sa mga paaralan, at madalas ay kulang ang suporta rin at mentoring para sa mga bagong talagang principal.
Hinimok naman ng EDCOM II ang DepEd na repasuhin ang paraan ng pagtalaga ng mga princiapl at inirekomenda na bawat paaralan ay magkaroon ng sariling posisyon ng principal.
Binibigyang-diin din nila ang mga pangangailangan para sa professional development upang mapabuti ang mga skills ng mga principal, tulad ng isa aniyang matagumpay na proyekto sa Northern Mindanao na naglalayong palakasin ang mga kakayahan ng mga princiapl sa rehiyon.
